AllesTHEMA'S
ANOREXIA NERVOSA
Anorexia nervosa is een ernstige psychiatrische stoornis. Patiënten met anorexia hebben de overtuiging dat ze veel te dik zijn. Dit uit zich onder meer in zogeheten ‘magerzucht’, een sterk verlangen om af te vallen. Anorexia-patiënten ontlenen veel van hun eigenwaarde aan succesvol gewichtsverlies. Gewichtsafname geeft ze het gevoel over een bijzondere mate aan zelfdiscipline te beschikken. Gewichtstoename voelt daarom als persoonlijk falen en alleen al de gedachte aan dikker worden ontlokt sterke angst.
Men kan twee typen anorexia nervosa-patiënten onderscheiden: (1) het eetbuien/purgerende type; (2) het ‘beperkende’ type. Het eerste type patiënt ervaart met enige regelmaat eetbuien waarbij in een aaneengesloten tijdsperiode een objectief grote hoeveelheid voedsel wordt gegeten. Uit angst voor gewichtstoename probeert men het ingenomen voedsel weer zo snel mogelijk uit het lichaam te krijgen. Dit gedrag heet ‘purgeren’ en bestaat uit zelfopgewekt braken en het gebruik (of liever misbruik) van laxeer- en plasmiddelen (resp. laxantia en diuretica). Het tweede, ‘beperkende’ type patiënt ervaart geen eetbuien. Deze patiënten zijn in staat voedselinname continu te beperken en zij purgeren dan ook niet.
Wat zijn de oorzaken en hoe kan het worden behandeld?
Een belangwekkende kwestie is hoe en waarom anorexia nervosa ontstaat en wat de instandhoudende factoren zijn. Onderzoek naar deze kwestie richt zich op de rol van het heersende slankheidsideaal, een verstoord lichaamsbeeld, de angst voor gewichtstoename (en hoogcalorische voeding), irrationele gedachten en overbezorgdheid over het eigen uiterlijk en gewicht, lage zelfwaardering, en de mogelijk verlaagde gevoeligheid voor de belonende waarde van voedsel. Al deze factoren lijken een rol te spelen bij het ontstaan en verloop van anorexia, maar er is momenteel veel discussie over in welke mate deze factoren afzonderlijk bijdragen aan de oorzaak en instandhouding van de stoornis. Mede om deze reden is de huidige behandeling van anorexia nervosa behoorlijk eclectisch. Naast het streven naar gewichtstoename en normalisering van het eetgedrag, is de behandeling meestal ook gericht op het leren accepteren van het eigen lichaam, het bespreken van emoties, het streven naar een toename in zelfwaardering en het verbeteren van sociale vaardigheden. Voor deze veelzijdige aanpak valt veel te zeggen, maar of dit daadwerkelijk effectief (of noodzakelijk) is, is nog niet wetenschappelijk vastgesteld.